Stand van zaken bij de overheid
De praktijkontmoeting was ook een moment voor Hans Spigt, de afgelopen twee jaar aanjager van de banenafspraak overheidssector om terug te kijken en aanbevelingen te doen. “De overheidssector weet nu dat er een Wet banenafspraak is en dat er beschutte werkplekken gerealiseerd moeten worden. Ik denk dat ik er in geslaagd ben deze informatie breed te delen. Tegelijkertijd is de druk van het quotum nog steeds nodig: het zorgt voor beweging in de uitvoering. We zijn er namelijk nog niet. Binnen de overheid lopen we wat achter op de planning.” Peter Wiechmann (FNV) is het ermee eens: “Werkgevers willen er serieus mee aan de slag, maar enige druk blijft noodzakelijk.”
Zorgen over de uitvoering
Tegelijkertijd zijn er ook zorgen. Peter Wiechmann “We zien een variëteit van constructies en contracten waaronder mensen met een arbeidsbeperking aan het werk zijn. Zowel als het gaat om de Banenafspraak als mensen die werkzaam zijn vanuit de Participatiewet. Twee jaar na invoering van de Participatiewet is er nog steeds geen cao voor mensen die vanuit de Participatiewet via een detacheringsconstructie werkzaam zijn of in de voorziening beschut werk.” Het aantal arbeidscontracten bij de overheid neemt af, net als het aantal detacheringen en flexconstructies. Ook Hans Spigt ziet nog belemmeringen in de praktijk: “Je ziet dat het soms lastig is voor een werkgever om een plek te creëren. En als de plek er dan is, kan het contact met een werkgeversservicepunt soms moeizaam verlopen en komen er geen kandidaten.”
Ambitie bij organisaties
In de verschillende workshops was er ruimte om ervaringen uit te wisselen. Deelnemers kwamen onder andere van gemeenten, sw-organisaties en diverse overheidsorganisaties. Monique Veldhoven (VNG) nam de deelnemers mee hoe je als organisatie van willen naar doen kunt komen. Het begint bij de ambitie en het eigenaarschap op het hoogste niveau van de organisatie, maar de workshopleider liet ook concrete toepasbare tools zien die kunnen helpen bij het realiseren van de banenafspraak.
De rol van de OR
De OR beweegt naar een meer actieve rolneming in de realisatie van de banenafspraak. Bert Otten (RadarAdvies) inventariseerde enkele vragen die leven bij deelnemers: Hoe creëer je draagvlak voor het creëren van functies? Hoe pak je de onderhandeling over de arbeidsvoorwaarden aan? En Hoe zet je de OR goed in positie? Op grond van de Wet op de ondernemingsraden heeft de OR bevoegdheden om invloed uit te oefenen op de wijze waarop de banenafspraak ingevuld wordt. Belangrijk bij de realisatie van de banenafspraak dat de OR vroegtijdig betrokken wordt bij de te maken keuzes en dat ook het midden management en de toekomstige collega’s betrokken worden. De OR kan zo een belangrijke rol spelen om de organisatie mee te nemen in de beweging naar een inclusieve organisatie.
Arbeidsrechtelijke aspecten
Werkgevers maken zich zorgen over de arbeidsrechtelijke aspecten van een dienstverband. Veel aarzeling is er rondom het geven van een arbeidscontract. Heleen van Soest (voor Vijverberg Juristen) stelde haar workshopdeelnemers in zekere zin gerust: een dienstverband voor iemand met een arbeidsbeperking is niet anders dan in een normale situatie. Het is zaak om de werkzaamheden precies vast te leggen in een arbeidsovereenkomst en een dossier op te bouwen om een eventuele ontslaggrond te hebben. Eerder schreven Heleen van Soest en Bert Otten een artikel op Binnenlands Bestuur over de weerstand tegen een vast dienstverband.
Aanbevelingen voor de toekomst
Om van de banenafspraak een succes te maken, moet ook gekeken worden naar nieuwe manieren om inclusief werkgeverschap vorm te geven. Zo kunnen werkgevers bijvoorbeeld in een winkelgebied of op een bedrijventerrein gezamenlijk ondernemerschap organiseren. Ook sectoraal kan bijvoorbeeld in arbeidspools samengewerkt worden om arbeidsplaatsen te creëren. Nu het aanjagerschap van Hans Spigt erop zit, nam hij ook de tijd om ideeën en aanbevelingen voor de komende tijd te formuleren. In een afsluitende brief aan de betrokken ministers pleit hij onder andere voor inzet op duurzame werplekken, aanname op basis van een reguliere arbeidsovereenkomst en het mogelijk maken van werkgeversexperimenten.
De praktijkontmoeting was een gezamenlijk initiatief van RadarAdvies, Vijverberg Juristen en VSO Werkgevers.
