Sociaal ondernemers zijn gewone, vreemde mensen

13 oktober 2015

Een paar honderd kippen scharrelen kakelend over het terrein. Een groepje mensen zit gehurkt rond een rij lastig thuis te brengen plantjes. Ze voelen aan de stengels en luisteren geconcentreerd naar de uitleg van een medewerker. In het restaurant zitten mensen op hun gemak te eten, drinken, lezen en praten. Robuuste houten kisten met verse kroppen sla en kool heten bezoekers uitnodigend welkom. Hier geen hip design of trendy inrichting, maar basic en natuurlijk. De geur van vers brood en kruiden roept een mediterraan gevoel op en verdrijft bij iedereen die net arriveert acuut alle stress. Een oase van rust, midden in Rotterdam. Uit je eigen stad is een sociale onderneming die de stadsbewoners weer wil verbinden met het eten dat dagelijks op hun bord belandt.

Wat kenmerkt de sociaal ondernemer?

Bij de vernieuwingen in het sociaal domein zijn sociaal ondernemers eigenlijk niet weg te denken. Hun bevlogenheid, passie voor duurzaamheid, hart voor kwetsbare medeburgers, inzet voor de wijk, het is allemaal even overweldigend. Maar wat kenmerkt sociaal ondernemers nou eigenlijk, naast hun drijfveer impact first? Hoe ondernemend zijn ze? En waar lopen ze tegenaan bij start en opbouw van hun onderneming. Ervaren ze hulp of juist tegenwerking van de lokale overheid?

Passie, commitment en veranderkracht

In hun bestseller over sociaal ondernemen Verbeter de wereld, begin een bedrijf beschrijven Mark Hillen en Willemijn Verloop de stappen die elke sociaal ondernemer moet zetten om aan de slag te gaan. De eerste drie stappen gaan over passie, commitment en veranderkracht. Naast impact first dus ook passie first. Maar is iedereen met een passie voor duurzaamheid of sociale vraagstukken ook geschikt als ondernemer? Verloop en Hillen halen een internationale studie van Elkington en Hartigan aan, die in ‘The Power of Unreasonable People’ (2008) drie eigenschappen noemen die sociaal ondernemers onderscheiden van klassieke ondernemers.

  1. Hardnekkige vastberadenheid, waardoor zij extra risico’s durven te nemen.
  2. Onwankelbaar geloof dat ieder mens een bijdrage kan leveren aan de economische en sociale ontwikkeling.
  3. Lef om de sprong te wagen, nog vóórdat alle middelen beschikbaar zijn.

Dromen waarmaken

We kunnen de sociaal ondernemer dus typeren als gepassioneerd, goedgelovig, onbevreesd, hardnekkig en vastberaden. Mooie eigenschappen, hoewel oplettendheid is geboden omdat ze dicht aanschuren tegen naïef, koppig en onbezonnen. Hoe maken sociaal ondernemers hun dromen waar en welke obstakels komen ze tegen?

Starters

Uiteindelijk is ook een startende sociaal ondernemer gewoon een starter. Wel zorgen enkele complicerende factoren voor een wat groter afbreukrisico dan bij gewone starters. Sociaal ondernemers moeten hun maatschappelijke missie immers combineren met een gezond businessmodel, terwijl ze vaak ook nog een product of dienst leveren waarvoor bij de start (bijna) geen markt is.

Verder lezen?

In september publiceerde Radar de ‘De wereld van het sociaal ondernemen’. Een reisgids voor de overheid rondom dit actuele maatschappelijke fenomeen. Bovenstaand artikel is hier integraal te vinden.