Experimenteren met basisinkomen

30 juni 2015

Het basisinkomen is een onderwerp dat de gemoederen flink bezighoudt. Wij zien mogelijkheden om lokaal te experimenteren met een basisinkomen, onder andere door eerdere ervaring met parttime ondernemen in de bijstand. Hoewel het vraagstuk op landelijk niveau nog lang niet beslecht is, blijkt er in de praktijk toch ruimte te zijn.

Mogelijke oplossingen

Wij zien in het basisinkomen een mogelijke oplossing voor het huidige uitkeringssysteem. De druk vanuit de bijstand is groot, eigen initiatieven worden geremd en de gemeente straalt weinig vertrouwen uit naar de bijstandscliënten.

De ervaring met parttime ondernemen heeft ons geleerd dat er ruimte is voor een ander uitkeringssysteem. Door bijstandscliënten de ruimte te geven om geld te verdienen (niet zijnde arbeid in loondienst), worden zij geactiveerd en gaan met nieuwe dingen experimenteren. Zij versterken hun netwerk, verbeteren hun presentatie en voegen wat toe aan de lokale economie. De ruimte wordt financieel, dus met behoud van een (aanvullende) uitkering, en door andere invulling van de sollicitatieplicht gecreëerd. Re-integratie blijft wel het doel.

Varianten op basisinkomen

Wij zien een drietal varianten waarin op lokaal niveau met basisinkomen kan worden geëxperimenteerd.

Variant 1: Basisinkomen op driekwart van bijstandsniveau

Een basisinkomen van 750 euro met de uitdaging voor de bijstandsklant om invulling te geven aan hoe hij/zij het resterende bedrag tot een volledige uitkering bij elkaar kan verdienen. Naderhand vindt de verrekening plaats met de behaalde inkomsten. Dat kunnen inkomsten zijn uit parttime werk, werk als zelfstandige of handel. Wanneer er sprake is geweest van een tekort krijgen zij een aanvullende uitkering tot aan bijstandsniveau, wanneer ze meer hebben verdiend, wordt dit verrekend. Door afspraken te maken over de kosten die ze maken, kunnen de inkomsten uiteindelijk ook boven het bijstandsniveau uitkomen. Diegenen die het goed doen, krijgen zo een extra incentive.

Variant 2: Basisinkomen op bijstandsniveau

Het verschil van deze variant met bovenstaande zit in de hoogte van het basisinkomen. Met deze variant wordt de bijstandsklant een basisinkomen gegeven dat dezelfde hoogte heeft als een bijstandsuitkering. Het voordeel is dat er geen aanvullende uitkering wordt verstrekt. Het nadeel is wel dat de meeste inkomsten verrekend zullen moeten worden en daardoor gaat er minder stimulans vanuit. Echter ook hier kunnen afspraken worden gemaakt over de kosten waardoor de inkomsten ook boven het bijstandsniveau kunnen komen.

Variant 3: De coöperatie

Een derde variant is de coöperatie. Binnen een coöperatie kunnen leden experimenteren met het opzetten van een eigen onderneming. Het geld dat met elkaar verdiend is, wordt vervolgens geïnvesteerd in de coöperatie en de afzonderlijke bedrijven. Er worden dus geen inkomsten verdiend boven de bijstandsnorm. Maar door beschut te kunnen experimenteren met het opzetten van een onderneming, wordt hen de mogelijkheid geboden om dit later op de reguliere arbeidsmarkt verder uit te bouwen. Het basisinkomen element hierin is dat mensen niet worden gekort op hun uitkering, maar mogen experimenteren zonder inkomen te verliezen. Voorwaarde is wel dat de inkomsten via de coöperatie lopen en er afspraken zijn met de sociale dienst zijn over deze inkomsten.

Meer weten?

Wilt u meer weten over parttime ondernemerschap of wilt u experimenteren met het basisinkomen? Neem dan contact met ons op.