Dit verhaal is onderdeel van onze serie Op de radar. Een serie over veerkracht in onzekere tijden.
Volg ons:
Anja: De griep die niet meer wegging
30 juni 2020
Anja is 55 jaar en woont al haar hele leven in Friesland. 22 jaar geleden kreeg ze een griep die nooit meer weg is gegaan. In ziekte of beperkingen heeft Anja nooit gedacht. In haar hoofd is ze nog steeds een gezonde vrouw.
Accepteren dat ze ziek is, hulp nodig heeft en bepaalde dingen niet meer kan, is een lang proces geweest. “Ik moest heel veel van mezelf. Je probeert eerst door te gaan op het oude niveau. Ik dacht: ik wil nooit de ziektewet in, want als ik er eenmaal aan toegeef, kom ik er nooit meer uit.”
Verschillende diagnoses blijven zich opstapelen, met alle gevolgen van dien: maandenlang plat in bed, verslaving aan pijnstillers en intern revalideren in een revalidatiecentrum. Haar situatie verbeterde niet. Toen ze haar baan moest opgeven, probeerde ze vrijwilligerswerk. Ook dat bleek na verloop van tijd niet meer te kunnen. Dat kwam hard aan: “Naast werknemer was ik, leesmoeder, computermoeder, tussen-de-middag-moeder. Als dat allemaal niet meer lukt, val je in een diep dal.” Dit had ook impact op haar relaties. “Ik kon alleen maar op de bank liggen. Soms dacht ik dan wel: wat vindt mijn man nog leuk aan mij? En voelde ik me schuldig tegenover mijn gezin.”
Nooit langer balen dan een dag
Inmiddels weet Anja als geen ander hoe het is om te accepteren en los te laten. “Piekeren doe ik niet meer, daar begin ik niet meer aan. Door mijn ziekte heb ik geleerd dat je het toch niet kunt veranderen. Je kunt kijken naar de dingen die je niet meer kunt, maar daarvan wordt het alleen maar erger. Je moet leren weer het nuttige gevoel te vinden. Dat is belangrijk. Ik baal heus nog wel eens van hoe mijn leven nu is, maar dat mag nooit langer duren dan een dag.”
Naast loslaten helpt het Anja om te focussen op kleine dingen. Voor haar zijn dat dingen als het lezen van een goed boek, een schilderij dat af is, klaprozen in de tuin, het redden van een hommel en een leuk persoonlijk belletje of appje. Ook zoekt ze voldoening in andere dingen. “Ik maak kleine lijstjes: streepje erdoor als ik een klein stukje tuin heb gedaan of mijn aantal stappen voor de dag heb gehaald.”
In hetzelfde schuitje door corona
Op die manier kijkt Anja ook naar de situatie tijdens de coronacrisis. “Je kunt niets veranderen aan corona, of aan de regels die we moeten volgen. Het raakt iedereen. Ik heb mijn zoon twee maanden geen knuffel kunnen geven omdat hij in de zorg werkt. Maar het is voor een goed doel en je kan er gewoon niets aan veranderen. Dus heel cliché: je moet het loslaten.”
De coronacrisis heeft ook zo zijn voordelen. De mensen om Anja heen hebben nu echt mee kunnen maken in welke situatie zij al jaren zit. Ook haar eigen man zat door corona dagen thuis. “Die zag hoe mijn dagen eruitzien en dat je met kleine dingen je agenda moet vullen. Nu konden we samen kijken naar de klaprozen in de tuin.”
“Ik denk dat als dit voorbij is, mensen meer rust ervaren. Misschien zien ze in dat het niet zo erg is om niks te moeten. Het geeft ook ruimte voor andere dingen. Bijvoorbeeld dat mensen ervaren dat vliegen niet nodig is, maar fietsen in Nederland ook mooi is. Zo is het bij mij ook geweest: ik was altijd aan het vliegen, maar zie nu ook in dat andere dingen mooi zijn.”
Zet in op veerkracht maar rek het niet te ver op
Voor Anja is de aandacht voor haar persoonlijke situatie altijd het meest helpend geweest. Zowel in persoonlijk contact, een appje of een kaartje, als in het contact met de gemeente en artsen. Haar ervaring is dat bij de gemeente soms eerst naar de regels gekeken wordt: “Toen iemand van de gemeente zag dat ik kon lopen, werd meteen geconstateerd: ‘die mag nog geen traplift’. Het botte van het volgen van de regels vond ik heftig.” Later kwam er iemand die met haar meedacht. Samen hebben ze een tussenoplossing gevonden. Anja adviseert gemeenten en andere zorginstellingen om juist in tijden van corona naar iemands persoonlijke situatie en hulpvraag te kijken in plaats van de regels en procedures blind te volgen. “En of iets nu wel of niet toegekend wordt, vertel het op een persoonlijke manier.”
Anja roept beleidsmakers op om op een mensgerichte manier in te zetten op veerkracht. Ieder mens heeft veerkracht, maar uit eigen ervaring weet zij dat dit ook inhoudt dat je bewust binnen je grenzen blijft. “Anders rek je het zo op dat de veerkracht er niet meer is.”
