Landelijke ontwikkelingen
Vanuit de Wmo wordt gekeken hoe ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. Onder andere door ondersteuning aan huis te regelen, door mensen uit het sociale netwerk in te zetten of door gebruik te maken van thuiszorg. Als de zorgvraag van de oudere toeneemt en de mantelzorgers en thuiszorg niet meer uit komen, wordt er gezocht naar andere mogelijkheden. Dat kan een plek in een zorginstelling zijn via de Wet langdurige zorg (Wlz). De oudere verhuist naar een zorginstelling en hiermee verandert ook de rol van de mantelzorger. In veel zorginstellingen hebben mantelzorgers nog geen duidelijk gedefinieerde rol. Praktische zaken als het doen van de was of een kappersbezoek worden vaak besproken en vastgelegd, maar er is nog zoveel meer wat mantelzorgers kunnen betekenen.
Vraag zorginstelling
Wij onderzochten wat de toegevoegde waarde kan zijn van mantelzorgers in de intramurale setting van deze zorginstelling in het bijzonder. Centraal staat de vraag hoe de formele en informele zorg en ondersteuning rondom de bewoner zo goed mogelijk op elkaar kan worden afgestemd. Het onderzoek dat RadarAdvies uitvoert, bestaat onder andere uit interviews met diverse betrokkenen: familieleden, cliënten, verzorgenden en leidinggevenden. Zo krijgen wij een goed beeld wat er speelt op de verschillende niveaus. Met het onderzoek dragen we er ook aan bij dat het thema ‘mantelzorg’ bij alle partijen stevig op de agenda wordt gezet. Ook betrekken we best practices uit heel Nederland in onze analyse. De bevindingen van ons onderzoek bespreken we vervolgens op een familie- en bewonersavond, om uiteindelijk tot een implementatieplan voor het mantelzorgbeleid te komen.
De inzet van mantelzorg gaat niet direct om geld
Bij het bespreken van het thema mantelzorg binnen zorginstellingen wordt vaak gedacht aan kostenbesparing. Als mantelzorgers meer gaan doen in zorginstellingen is er minder verzorgend personeel nodig en kunnen de kosten omlaag: 1+1=2, is de veronderstelling. Dit komt ook geregeld ter sprake in de interviews. Een kostenbesparing is echter niet het belangrijkste als het gaat over de rol van mantelzorgers in zorginstellingen. Uit diverse onderzoeken van onder meer ‘In voor mantelzorg’ (2015) blijkt dat de mantelzorgers en de professionele zorg van elkaars expertises kunnen leren en op die manier gezamenlijk kwalitatief betere zorg kunnen leveren aan cliënten. Op die manier wordt het voor de bewoners in de zorginstelling prettiger wonen. Hierbij kunnen mantelzorgers mogelijk enkele taken overnemen van verzorgenden. Maar tegelijkertijd vergt dit extra afstemming, tijd en waarschijnlijk ook aanvullende vaardigheden van verzorgenden.
Toegevoegde waarde van mantelzorgers
Uit gesprekken met onder meer bewoners, mantelzorgers, verzorgenden en het management blijkt dat er in hoge mate een toegevoegde waarde zit in de ondersteuning die mantelzorgers kunnen bieden. Mantelzorgers weten vaak als geen ander wat de cliënt nodig heeft en fijn vindt. Zij dragen op die manier bij aan de kwaliteit van leven van de bewoner. Hierbij is de relatie tussen de mantelzorger en de bewoner mede bepalend voor de mate waarin mantelzorg wordt geboden.
Conclusies en aanbevelingen
Op basis van het onderzoek formuleren we conclusies en aanbevelingen. Een van de voorlopige aanbevelingen gaat bijvoorbeeld over de informatie die door betrokkenen uit het informele netwerk en de formele zorg over en weer met elkaar gedeeld kan worden, om de ondersteuning aan de bewoner zo goed mogelijk vorm te geven. Gedacht kan worden aan het ziekteverloop, maar ook hoe de bewoner thuis gewend was zijn of haar dag in te delen. Het versterken van de dialoog tussen de verzorging en het informele netwerk is hiervoor noodzakelijk.
Van onderzoek naar implementatie
Vervolgens gebruiken we de uitkomsten van het onderzoek om een beleidsplan op te stellen met daarin concrete implementatievoorstellen. Hierbij werken we vanuit RadarAdvies en de zorginstelling als een team samen. Met als doel om een versterking, verbinding en verlichting te realiseren voor de bewoner, de mantelzorger en de professionele zorg.
Meer weten?
Voor meer informatie over mantelzorgbeleid of het verbeteren van de kwaliteit van verzorgingstehuizen neem contact op met adviseur Klaske Gonlag.
