Lockdown lessen sociaal domein: jeugdhulp 

13 januari 2021

Professionals in het sociaal domein trekken hun lessen uit de effecten die een (gedeeltelijke) lockdown door corona heeft op hun vakgebied. Zoals jeugdhulpprofessionals met hun kijk op jongeren die jeugdhulp krijgen. Het gaat vaak om negatieve effecten in schrijnende situaties. Dat zien ook onze collega’s in hun werk als adviseur jeugdhulp en interim programmamanager acute hulp. Zij begeleiden het proces om met lokale inzichten – op korte en lange termijn – tot betere jeugdhulp te komen. Bijvoorbeeld met een regionale roadmap als handvat. 

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd concludeerde in haar Sectorrapportage Jeugd van 1 september 2020 dat een deel van de problemen bij jongeren ernstiger werd door de gevolgen van corona en dat sommigen langer moesten wachten op hulp.  

Negatieve effecten voor jeugdhulp tijdens eerste lockdown  

Tijdens de eerste lockdownperiode verloor de hulpverlening in veel gevallen het zicht op kwetsbare gezinnen. Veel preventieve hulp werd uitgesteld en aanbieders van residentiële hulp kozen eerder voor beperkende maatregelen dan nodig was.  

Positieve effecten voor jeugdhulp tijdens eerste lockdown  

Hulpverleners voerden vaker een gesprek via beeldbellen en tijdens een wandeling. Sommige gezinnen hadden baat bij minder afspraken en drukte; ze ontdekten hun eigen krachtDaarnaast is er ook een groep kinderen voor wie de rust van thuisonderwijs goed uitpakte.  

Blijf geleerde lessen vertalen naar eigen praktijk 

Er zijn dus belangrijke lessen te leren uit de lockdownperiodes. Zowel over de kwetsbaarheden en aandachtspunten in de jeugdhulp als lessen over hoe de jeugdhulp ook na corona beter georganiseerd kan worden. De inspectie Gezondheidszorg en Jeugd benoemt hierbij dat het belangrijk is dat jeugdhulpaanbieders de positieve ervaringen vasthouden en de geleerde lessen blijven vertalen naar hun eigen uitvoeringspraktijk. 

4 vragen ter voorbereiding op betere jeugdhulp na lockdown(s) 

Hoe brengt u voor ugemeente in kaart wat de geleerde lessen zijn? En hoe houdt u deze vast? Dat begint met het stellen van de juiste vragen. Bijvoorbeeld: 

  • Wat heeft corona voor inzichten gegeven over gezinnen in uw gemeente?  
  • Wat heeft corona voor inzichten gegeven over de aanpak van jeugdhulp en de samenwerking hierin?  
  • Welke lessen zijn het belangrijkst om als eerste mee aan de slag te gaan? 
  • Welke aandachtspunten zijn er nog zolang we niet van de gevolgen van corona af zijn? 

Praktijkvoorbeeld: geleerde lessen jeugdhulp regio Lekstroom 

AdviseursMatthijs den Otter (oud-collega) en Christiaan Baillieux 

Waarregio Lekstroom  

In samenwerking metregiogemeenten, verschillende aanbieders, sociaal wijkteams, Veilig Thuis, onderwijs, pleegouders en jongeren. 

KlantvraagWat zijn de geleerde lessen uit de eerste lockdown volgens de betrokkenen en wat zijn de prioriteiten voor de komende periode? 

Aanpak 

  1. Formuleren juiste (begin)vragen. 
  2. In kaart brengen inzichten door beknopte interviewronde. 
  3. Organiseren kennissessie om te bepalen hoe geleerde lessen verankerd kunnen worden en te bezien wat de lessen betekenen voor de nabije toekomst 

Aan de kennissessie nam een brede vertegenwoordiging deel uit: 

  • gemeenten 
  • sociaal wijkteams 
  • jeugdhulpaanbieders 
  • onderwijs  
  • gezinnen  

Uitkomst: een roadmap met geleerde lessen. Een greep uit de lessen voor deze regio wanneer: 

  • scholen sluitenBelangrijk: een goede afstemming en organisatie tussen onderwijs, jeugdhulp, kinderopvang en welzijn, ook buiten coronatijden.  
  • de negatieve effecten bij kwetsbare gezinnen harder aankomen dan bij gezinnen in stabieler vaarwater. Belangrijk: houd hier in de hulpverlening en sociale teams rekening mee. Bijvoorbeeld door outreachend te werken naar kwetsbare gezinnen.  
  • face-tofacecontact niet mogelijk is. Belangrijk: blijf zoeken naar manieren om contact te organiseren dat zo persoonlijk mogelijk is, zowel met cliënten als met collega’s. 

Procesbegeleiding en kennissessie voor betere jeugdhulp in uw regio 

Wij willen samen met jou onderzoeken hoe nieuwe werkwijzen structureel kunnen leiden tot betere jeugdhulp in de toekomst. Wij helpen jeugdregio’s en gemeenten met het in kaart brengen van geleerde lessen samen met het brede jeugddomein en te bepalen wat deze lessen voor vervolgstappen vragen.  

Nieuwsgierig naar wat wij voor u kunnen betekenen?

Even sparren om ideeën uit te wisselen voor uw (digitale) bijeenkomst? Dat kan altijd. Stuur een e-mail af bel. Dan kunnen we samen uw mogelijkheden inventariseren.