Jongere Naomi adviseert jeugdzorgmedewerkers

Dit verhaal is onderdeel van onze serie Op de radar. Een serie over veerkracht in onzekere tijden. 

Jongere Naomi kwam op jonge leeftijd in de crisisopvang, kreeg niet de therapie die ze nodig had en zag soms drie verschillende hulpverleners per dag. Daarna kwam ze in een gezinshuis waar ze zich niet goed voelde en ging door het ontbreken van structuur niet meer naar school. 

Inmiddels is Naomi 15, heeft ze zelf een fijn pleeggezin gevonden waar ze een tijdje kan blijven, en is ze dit jaar met een mooie cijferlijst overgegaan naar de volgende klas. En door de coronacrisis heeft de afstand van ‘ingewikkelde systemen’ haar doen inzien dat zij niet zélf het probleem is. Haar advies aan jeugdzorgmedewerkers: “Luister goed naar de behoeften van jongeren. Vind samen de beste oplossing.”

Naomi heeft al een sterk staaltje veerkracht laten zien in haar jonge leven. Door de ingewikkelde relatie met haar ouders en de hieruit voortvloeiende onzekere woonsituatie kwam ze op elfjarige leeftijd in een crisisopvang te wonen. In de jaren die volgden is vooral veel vóór haar en niet samen mét haar beslist. Dit resulteerde voor Naomi in een onzekere woonsituatie wat grote impact had op haar leven. Toch zette ze door: “Ik besefte dat ik wat wilde gaan maken van mijn toekomst.” 

Naomi was beloofd dat ze maximaal drie maanden in de crisisopvang hoefde te blijven. Daarna zou ze naar een woonplek gaan die bij haar zou passen. Maar de drie maanden werden negen maanden. Door een administratieve fout kreeg ze vervolgens binnen haar behandelgroep ook niet de therapie die ze nodig had. Tot overmaat van ramp vertrokken er binnen korte tijd nog eens heel wat medewerkers met wie ze een vertrouwensband had opgebouwd. Naomi: “Op een gegeven moment zag ik drie verschillende gezichten per dag.” Van haar vertrouwen in de hulpverlening was niet veel meer over. Daarnaast was er weinig structuur en stimulans waardoor Naomi de eerste 7 maanden niet naar school ging. 

Jeugdzorg maakte belofte nieuwe woonplek niet waar 

Na de behandelgroep werd Naomi in een gezinshuis geplaatst aan de andere kant van het land. Ze kon niet van tevoren kennismaken en er was ook geen gelegenheid om te wennen. “Ik voelde direct dat het geen passend plekje voor mij was, maar had hier niets over te zeggen.” Zes maanden leefde ze in dit gezin samen met vijf jongens met zware gedragsproblemen. Eén van de jongens stond  ’s nachts een keer plotseling in haar slaapkamer. Voor haar voelde deze plek onveilig, maar ook daar werd door niemand actie op ondernomen. “Ik was hier altijd verdrietig en voelde me niet fijn.” Jeugdzorg beloofde haar een andere woonplek, maar er was op dat moment niets te vinden. 

Naomi kiest zelf voor haar toekomst 

Desondanks maakte Naomi in dezelfde periode de moedige keuze om toch weer naar school te gaan. “Ik was klaar met verdrietig zijn. Ik besefte dat ik wat wilde gaan maken van mijn toekomst. Na eerst een jeugd waarin ik onrechtvaardig ben behandeld en daarna tienerjaren met onrechtvaardige besluiten buiten mij om, besloot ik rechercheur te willen worden. Ik wil dat er besluiten worden genomen op basis van inspraak en rechtvaardigheid. Het beroep past bij mij: ik wil altijd alles weten en kijk veel tv-programma’s die hierover gaan.” 

Op haar nieuwe middelbare school leert Naomi het pleeggezin van een klasgenoot kennen. Hier komt ze na verloop van tijd ook thuis over de  vloer. Daar zagen ze hoe slecht Naomi in haar vel zat en zeiden tegen haar: “Dit kan zo niet langer, van ons mag je een tijdje hier blijven.” 

Corona: a blessing in disguise 

Door keuzes te maken waar zij zichzelf goed bij voelde, ging het steeds beter met Naomi. De coronacrisis bleek hierbij een onverwachte hulp. 

“Afgelopen maanden hebben een hoop positieve ontwikkelingen plaatsvonden”, vertelt Naomi. Ze kon even afstand nemen van de ‘ingewikkelde systemen’. “Ik hoefde bijvoorbeeld niet aan mijn moeder uit te leggen waarom ik even niet kon afspreken.” Dat leverde destijds nog wel eens spanning op. Ook draait Naomi alweer maanden mee in een stabiele gezinsstructuur. Naomi ging, door de gedisciplineerde thuisstudie en hard werken, met een mooie cijferlijst over naar de volgende klas. Het helpt dat haar pleeggezin een coachende rol inneemt.” 

Advies Naomi aan jeugdzorgmedewerkers 

Aan jeugdzorgmedewerkers wil Naomi meegeven: “Luister goed naar jongeren, naar waar hun behoefte ligt. Kijk naar wat jongeren zelf nodig denken te hebben, in plaats van alleen te kijken naar het gedrag dat jongeren laten zien. Zoek het liefst in overleg met het kind naar oplossingen, in plaats van beslissingen nemen achter de rug van het kind om.” Naomi pleit er dan ook voor dat jongeren, gezinnen en professionals meer in samenwerking op zoek gaan naar oplossingen. Daarbij hoort ook het samen zoeken naar een woonplek die goed past bij het kind. “En: maak waar wat je belooft.”  

Advies Naomi aan jongeren 

Tot slot wil Naomi jongeren adviseren om duidelijk te blijven over je eigen behoeften. “Ik snap heel goed dat veel jongeren zich slecht voelen. Maar heb vertrouwen in je eigen kunnen. Vertrouw op je eigen behoeften. Dan weet ik zeker dat er een oplossing komt. Dat moeten jongeren altijd in hun achterhoofd blijven houden.”