Inzet burgerkracht bij armoedevraagstukken

Recentelijk heeft RadarAdvies in Leidschendam-Voorburg, Wassenaar en Voorschoten twee actieteams met de naam De Kunst van het Rondkomen geworven, getraind en begeleid. Sinds een paar maanden zijn de teams volledig ingebed binnen hun gemeente en hebben twee welzijnsorganisaties de begeleiding overgenomen. Wat waren de doelstelling van het project, welke successen behaalden de actieteams en wat zijn de kritisch succesfactoren van het werken met actieteams en de inzet van burgerkracht?

Taboe doorbreken

De gemeenten wilden een netwerk creëren om minima te helpen rond te komen met een krappe beurs. Daarnaast was er een algemenere doelstelling om sociale activering en participatie te bevorderen en was het de bedoeling dat De Kunst van het Rondkomen, ook in de toekomst:

  • Helpt bij de zoektocht naar lokale oplossingen om armoede te verminderen of op te lossen;
  • Verborgen armoede aan het licht brengt;
  • Het taboe rondom armoede doorbreekt;
  • Zoveel mogelijk mensen met een minimum inkomen bereikt.

Participerende burgers

Een vernieuwd project, waarbij om te beginnen twee actieteams uit respectievelijk Leidschendam-Voorburg en Wassenaar/Voorschoten werden samengesteld en vervolgens getraind. De teamleden hadden uiteenlopende achtergronden, maar waren allemaal participerende burgers, intrinsiek gemotiveerd en betrokken. Een deel van hen was bovendien ervaringsdeskundige. De gemeenten maakten via de teams ruimte voor een directere dialoog met inwoners en gaf een concrete invulling aan het concept burgerkracht.

Verlaging drempels

Beide teams hadden een uiteenlopende dynamiek, formuleerden elk hun eigen (lokale) verbeterpunten en verschilden in zowel vorm als inhoud. Onderwijl ontwikkelden ze zich grotendeels zelfstandig en kwamen de teamleden voortdurend met bijzonder creatieve oplossingen. Daarbij voelden ze een duidelijke verlaging van de drempel naar de gemeente. Er was erkenning voor hun en andermans sociale problemen en ze ontvingen waardering voor hun werkzaamheden. Ook de media toonden belangstelling en ze hadden persoonlijk contact met de wethouder.

Conclusies en adviezen

De belangrijkste kritische succesfactoren voor de inzet van actieteams en burgerkracht die we tijdens dit project zijn tegengekomen hieronder op een rij:

  • Coachen, faciliteren en loslaten
    Het is voortdurend laveren tussen actief meedenken en loslaten/accepteren.
  • Eigenaarschap
    Dit moet zo veel mogelijk bij de teamleden blijven liggen
  • Doeners en denkers
    Laat alle teamleden in hun kracht, en laat niemand ondersneeuwen
  • Experimenteerruimte
    Geef de teams voldoende tijd en ruimte om te ontwikkelen, oefenen en experimenteren.
  • Zelfsturend
    Het team moet uiteindelijk zo veel mogelijk zelfsturend zijn, maar kan op gezette tijden objectieve en neutrale ondersteuning gebruiken.
  • Draagkracht en grenzen aan burgerkracht
    Koester betrokkenheid en motivatie en pas hiervoor zo nodig het tempo aan om mensen binnenboord te houden.
  • Inspraak en invloed
    Door contact met gemeente en wethouder voelen teamleden zich serieus genomen en gewaardeerd.
  • Netwerken
    De contacten die de teams leggen met mensen en organisaties zijn heel belangrijk.

Zie voor de belangrijkste lessen ook onze Infographic Burgerkracht.

Overdracht

Inmiddels heeft RadarAdvies het project overgedragen. Er zijn twee welzijnsorganisaties gevonden die bereid zijn de teams te helpen en te begeleiden. Als u meer wilt weten over De Kunst van het Rondkomen kunt u contact opnemen met Merel van Kessel.