Regio Gooi en Vechtstreek creëert woonzorgstrategie met souplesse

Iedereen heeft recht op een betaalbare en geschikte woning. Om dat te bereiken hebben de ministeries van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in 2022 een aantal agenda’s, programma’s en akkoorden samengesteld. Hierbij is vooral aandacht voor groepen die zorg en begeleiding nodig hebben. Bovendien wil de overheid mensen die zorg nodig hebben eerlijk over gemeenten verdelen. Daarnaast is er uiteraard aandacht voor de vergrijzing. Ouderen moeten zo lang mogelijk de regie over hun eigen leven kunnen behouden. Ook zet de overheid in op een gezonde en actieve levensstijl. Sinds maart 2025 is er het Wetsvoorstel Versterking regie Volkshuisvesting, maar tot die tijd liggen de aantallen te bouwen woningen en de betaalbaarheid ervan vast in de Woondeal uit 2023.   

Zoals overal eigenlijk het geval is, heeft de regio Gooi en Vechtstreek te maken met vergrijzing. De vraag naar zorg en begeleiding bij wonen neemt toe, evenals de personele krapte. Uit de woonzorganalyse blijkt dat ongeveer 4.000 woningen nodig zijn voor ouderen, 30 voor jeugdigen die zorg nodig hebben en 30 voor de uitstroom uit maatschappelijke opvang. En dit binnen een totale woningbehoefte van 6.500 woningen tot 2030. “Wij zijn een dubbelvergrijsde regio die vooral voldoende passende woningen moet bieden aan ouderen. In onze regio is geen ruimte meer voor grote dure gezinswoningen. We hebben  gelijkvloerse en zorggeschikte woningen nodig met een infrastructuur die voorzorg kan faciliteren”, zegt Inge Huiskers, programmacoördinator Bouwen en Wonen van de regio Gooi en Vechtstreek. 

Het idee achter deze opdracht is om de strategie niet als een gemeentelijke opgave te zien, maar als een regionaal maatschappelijk vraagstuk. “Er was al heel veel kennis in huis over de woonzorgopgave. We wilden vanuit de bestaande kennis geen visie ontwikkelen, maar ervoor zorgen dat de bestaande kennis ook echt kan worden toegepast in de regio.  Hiervoor moesten verschillende gemeentes, woningcorporaties en zorgpartijen met elkaar samenwerken ”, zegt Christaan. Het allereerste wat hij deed was contact leggen met de verschillende partijen. Wat was er aan expertise en hoe zat iedereen in de wedstrijd? “Omdat we wilden samenwerken met 6 gemeenten, 6 corporaties en meerdere zorgpartijen met allerlei verschillende belangen, was het goed om een externe partij te hebben. Dat waarborgt de neutraliteit”, aldus Inge van de regio Gooi- en Vechtstreek. 

Na de kennismakingsrondes is het voor alle betrokken partijen al snel duidelijk: maak een zo praktisch en concreet mogelijke strategie waar alle partijen mee uit de voeten kunnen. Dat houdt voor de ontwikkeling van de strategie de volgende werkwijze in:  
 
1. de betrokken partijen werken met bestaande data 
2. maak gebruik van bestaande kennis en voorbeelden van andere gemeenten en regio’s 
3. acties zijn erop gericht lokaal uit te voeren wat kan, regionaal wat moet 
4. maximaal generiek bouwen om onderlinge concurrentie te voorkomen 
5. aansluiten op bestaande kaders, programma’s en akkoorden 
 
Ondanks dat er overeenstemming is over het pragmatische karakter van de strategie, is het in dit proces toch een kunst om er een ‘gedragen strategie’ van te maken. “We moeten eerlijk zijn: de woonopgave werkbaar maken met meerdere partners is voor ons nieuwe materie. Het is een zoektocht om scherp te krijgen wat iedereen nodig heeft en hoe je dat organiseert. RadarAdvies hielp ons scherp te koersen met goede resultaten”, zegt Inge. 

Er ligt nu een bestuurlijk vastgestelde woonzorgstrategie, waarbij de neuzen van alle partners dezelfde kant op staan. “Wat bijzonder is aan deze opdracht, is dat het sociale en fysieke domein met elkaar hebben samengewerkt. We hebben verschillende typen bestuurders, met verschillende wereldbeelden, bij elkaar gebracht. Dat vraagt souplesse en water bij de wijn. Daartoe waren uiteindelijk alle partijen bereid”, zegt Christiaan.  

Voor de regio Gooi en Vechtstreek heeft dit project opgeleverd:  
1. de samenwerking tussen gemeenten en partners is verbeterd doordat zij samen de strategie hebben ontwikkeld  
2. professionals van het sociale en fysieke domein hebben door de samenwerking meer kennis van elkaars vraagstukken. Beide domeinen zijn essentieel voor een gezonde en functionerende samenleving 
3. de strategie is zo concreet mogelijk uitgewerkt met doelen en te behalen resultaten, én er is beschreven wie dit gaat uitvoeren. Op die manier is goed te volgen wat er op de verschillen onderdelen speelt en welke progressie wordt geboekt. 
4. vanuit de praktijk is nagedacht over wat er nodig is om de verdere implementatie van de strategie handen en voeten te geven. Op deze manier is de kans van slagen het grootst.