Eenzaamheid staat al jaren op de landelijke politieke agenda. Lokaal werken steeds meer gemeenten samen met het actieprogramma Een tegen eenzaamheid dat door het ministerie van VWS wordt gefinancierd. Toch voelt nog steeds 11% van de volwassen bevolking zich ernstig eenzaam. Mahender Autar is een van onze adviseurs die gemeenten ondersteunt bij hun lokale aanpak tegen eenzaamheid. Zijn voornaamste advies: benader eenzaamheid niet als losstaand probleem, maar integreer het in bestaand beleid.
Volg ons:
‘Integreer aanpak eenzaamheid in bestaand lokaal beleid’
06 oktober 2021
Gemeenten zijn op grond van de Wmo 2015 primair verantwoordelijk voor het vormgeven van een aanpak tegen eenzaamheid. Met het actieprogramma Een tegen eenzaamheid kunnen zij als regisseur een lokale coalitie tegen eenzaamheid vormen, samen met bedrijven, ondernemers, burgers en maatschappelijke organisaties.
Ondersteuning bij aanpak eenzaamheid
Gemeenten kunnen zich aanmelden bij het actieprogramma en samen met een adviseur vanuit het programma werken aan een duurzame aanpak. Wij doen dit samen met adviseurs van het ministerie van VWS, Movisie en JSO. Onze adviseurs ondersteunen bij zowel de coalitievorming als specifieke vragen waar lokale coalities tegenaan lopen. Collega en zzp’er Mahender Autar ondersteunt op dit moment 15 gemeenten die samen met lokale partijen een coalitie vormen en op basis van 5 pijlers een duurzame aanpak inrichten.
5 pijlers aanpak eenzaamheid
- bestuurlijk commitment
- creëer een sterk netwerk
- betrek mensen, eenzamen zelf
- werk aan een duurzame aanpak
- monitoring en evaluatie
Pak eenzaamheid breed aan
Mahender Autar benadert eenzaamheid vanuit een breed perspectief. “Er zijn teveel oorzaken van eenzaamheid om deze allemaal onder de noemer eenzaamheid de scharen. Neem bijvoorbeeld eenzaamheid onder migranten. Hier is een heel andere benadering voor nodig dan voor ouderen. Eenzaamheid is het resultaat van verschillende oorzaken en kan worden opgelost binnen verschillende beleidsterreinen.” Kijkend naar de 5 pijlers deelt Mahender zijn oplossingen voor een duurzame aanpak eenzaamheid.
Pijler 1: bestuurlijk commitment
“Voordat er in een gemeente naar coalitievorming wordt gekeken, moet de vraag zijn: welke beleidsplannen zijn er al die het thema eenzaamheid raken? En daarna: wat wordt er lokaal al gedaan om eenzaamheid – op allerlei terreinen – te voorkomen en aan te pakken? Betrek dit bij je plan en integreer het in bestaand beleid. Zo kom je sneller aan bestuurlijk commitment.”
Pijler 2: een sterk netwerk
“De juiste benadering van een aanpak eenzaamheid is key, maar vaak is het gebrek aan tijd een groot struikelblok. Gebruik je netwerk. Of zorg voor een netwerk. Kijk naar wat welzijnsinstellingen, sleutelpersonen, vrijwilligersorganisaties en ouderenorganisaties al doen. Hoe doen zij dat? Wat kan slimmer? En vergeet de GGD niet. Zij kunnen veel informatie verschaffen waar het gaat om cijfers. Daar leer je veel van. Bovendien kunnen zij interveniëren.”
Pijler 3: betrek mensen, eenzamen zelf
“Zorg voor ambassadeurs. Neem bijvoorbeeld laaggeletterdheid als oorzaak van eenzaamheid. Geef iemand die zijn laaggeletterdheid heeft overwonnen een podium om anderen te inspireren. Maar denk ook aan ondernemers. Wie kan en wil meedoen met het actieprogramma? Vind mogelijkheden om samen te werken.”
Pijler 4: werk aan een duurzame aanpak
“Een duurzame aanpak is alleen haalbaar als het eigenaarschap van een aanpak bij de lokale coalitie ligt. Niet bij een adviseur en ook niet bij een beleidsmedewerker. Een beleidsmedewerker is regiehouder. Wie binnen de lokale coalitie kan de lead nemen? Dat kan ook een gepensioneerde huisarts zijn met gezag. Probeer zo te opereren dat het eigenaarschap ook na een nieuwe regeerperiode blijft waar die moet zijn.”
Pijler 5: monitoring en evaluatie
“Monitoring en evaluatie wordt breed opgepakt. Na een jaar kijkt iemand van het ministerie van VWS wat er is gedaan en welk vervolg er aan het actieplan wordt gegeven. Aan tafel zitten alle partners die hebben meegewerkt aan het plan. Er worden successen en knelpunten gedeeld. Maar bovenal: hóe ga je samen verder? Natuurlijk let je als adviseur tijdens de rit al op verbeterpunten, want alles wat je meteen aanpakt, voorkomt meer eenzaamheid.”
