Max woonde tot zijn 18e in een jeugdinstelling in Amsterdam. Het was voor hem niet vanzelfsprekend dat er de dag na zijn verjaardag nog dezelfde zorg en ondersteuning zou zijn. Want jeugdhulp met verblijf biedt andere hulp dan het volwassendomein waar zelfredzaamheid en eigen regie belangrijk zijn. Voor Max zou de overgang van 18- naar 18+ zorgen voor veel veranderingen, zoals een wisseling van hulpverlener en meer nadruk op zijn eigen verantwoordelijkheid. Dankzij het programma Brug 18-/18+ werken aanbieders van jeugdhulp en Begeleid Thuis en Beschermd Verblijf in Amsterdam nu intensief samen om de overgang naar zelfstandigheid soepel te organiseren. Marjon Breed begeleidde het samenwerkingsproces.
Max zijn verhaal is fictief, maar het komt overeen met dat van veel jongeren die te maken krijgen met de overgang naar volwassenhulp en -zorg. De Brug 18-/18+ helpt voorkomen dat deze jongeren uitvallen of terugvallen. Want door verschillende culturen en financieringsstromen sluit de overgang van jeugdhulp naar Begeleid Thuis en Beschermd Verblijf voor jongeren op de grens van 18- naar 18+ vaak onvoldoende op elkaar aan. Bovendien is de overgang voor jongeren als Max nog vaak te ingrijpend en abrupt doordat het volwassendomein qua ondersteuning en huisvesting anders is georganiseerd.
Situatie
Amsterdam: goud in handen, nu de praktijk nog10 aanbieders van jeugdhulp met verblijf en Begeleid Thuis en Beschermd Verblijf in Amsterdam en de gemeente hebben iets bijzonders ontwikkeld: het programma Brug 18-/18+. Ze werkten samen aan een aanbod om: maatwerk te bieden, extra capaciteit te leveren, te zorgen voor nieuwe werkprocessen en een betere samenwerking op basis van casuïstiekbesprekingen.
Een concreet voorbeeld van de vernieuwende samenwerking zijn 2 brugmodules die jongeren in eigen tempo laten doorgroeien naar zelfstandigheid:
Brug A: de jongere houdt tijdelijk de vaste begeleider uit de jeugdhulp bij de overgang naar Begeleid Thuis en Beschermd Verblijf .
Brug B: Begeleid Thuis en Beschermd Verblijf wordt al ingezet tijdens de jeugdhulp, zodat de jongere alvast kennismaakt met de nieuwe woonplek en goed wordt voorbereid.
Hulpverlener: “Brug 18-/18+ geeft me meer tijd om de jongeren de goede kant op te bewegen. En zij houden dezelfde vertrouwde hulpverlener, van wie ze fouten mogen maken en die weet waar de pijnpunten zitten. Ik ben ervan overtuigd dat daardoor uiteindelijk meer jongeren minder hulp nodig hebben. En: het is voor deze jongeren een eyeopener dat de maatschappij je heus wel wil voorthelpen.”
Opdracht
Structureren en aanjagen ontwikkelingenHVO-Querido was vanuit de gemeente Amsterdam gedelegeerd opdrachtgever van het programma Brug 18-/18+. Hierin gingen 10 aanbieders van jeugdhulp met verblijf en Begeleid Thuis en Beschermd Verblijf op zoek naar manieren om de samenwerking beter te organiseren. Met als leidend principe voor deze samenwerking de behoefte van de jongere zelf.
RadarAdvies deed de programmaleiding. Dit is er gedaan:
vaststellen leidende principes waarbij de behoefte van de jongere centraal staat en deze zoveel mogelijk zelf in regie is
nieuwe werkprocessen expliciet maken vanuit de leidende principes
opbouwen geoliede netwerksamenwerking
“Marion heeft alle aanbieders met de neuzen dezelfde kant opgezet en ons bij de les gehouden.”- Ragna Louman, directeur Zorg van HVO-Querido
Resultaat
Al tientallen jongeren beter geholpenTientallen jongeren als Max worden dankzij het programma nu beter geholpen. De doorstroom naar reguliere opvang is goed op gang gekomen en de wachtlijsten zijn verkleind. Dit is onder andere gelukt door:
een goede basis met een inhoudelijke visie, doorstroomcriteria en eenduidige werkprocessen
aanbieders die elkaar onderling steeds beter wisten te vinden om te komen tot goede samenwerking en creatieve oplossingen voor jongeren
het duiden en oplossen van knelpunten in constructieve gesprekken
HVO-Querido heeft de voorzittersrol van de tijdelijke programmamanager van RadarAdvies overgenomen. Alle betrokken aanbieders hebben de schouders onder het programma gezet en met elkaar prioriteiten gesteld wat wanneer samen moet worden opgepakt. Dit proces verloopt goed en zo wordt er verder gebouwd op de basis die onder leiding van Marjon is gelegd.
Directeur Zorg van HVO-Querido over programmaleiding RadarAdvies
Ragna Louman: “Het helpt enorm om bij domeinoverstijgende wicked problems een neutrale programmaleider in de zetten. Iemand die zonder enig belang zorgt voor onderling vertrouwen tussen partijen en iedereen klaarstoomt om samen door te pakken. En iemand met kennis van zaken op de inhoud. Marjon is inhoudelijk een zeer betrokken en geïnteresseerd iemand. Het helpt dat zij weet hoe aanbieders denken en werken. Het is een complex veld. Zij heeft ervoor gezorgd dat we samen op de goede weg zitten en door kunnen.”
Programmaleider Marjon over deze opdracht
“Ik vond het heel mooi om te zien dat verschillen en schijnbare tegenstellingen werden omgezet in inzicht en respect en het besef dat je elkaar aanvult. Dat is denk ik één van de belangrijkste rollen als programmaleider: blijven trekken en duwen tot je eruit bent en schijnbare tegenstellingen omvormen tot werkzame principes. Zorgen dat er weer energie gaat stromen. En dat lukt, als we allemaal steeds weer de toekomst van jongeren als Max voor ogen houden.”
En:
“Het zou mooi zijn als dit programma werkt als een olievlek; naar andere gemeenten en naar meer jongeren. Het ging nu om een relatieve kleine doelgroep, maar dit maatwerk kan voor meer jongeren worden toegepast.”
