Radicalisering van jongeren
Het wij-zij-gevoel wordt vaak aangevoerd als één van de oorzaken voor radicalisering van moslimjongeren. Wanneer je het idee hebt dat je geloof voor minder wordt aangezien, je kansen op de arbeidsmarkt kleiner zijn en er door de politie extra op je gelet wordt, is de lokroep om hier, al dan niet met geweld, in actie tegen te komen groot. Een ideologie die juist de superioriteit van jouw mensen aantoont en de minderwaardigheid van de ander beklemtoont, kan dan aantrekkelijk worden.
Betrekken van ouders bij preventie
Ouders worden op dit moment terecht betrokken bij preventie van radicalisering. Zij zijn vaak de eersten die merken dat het niet goed gaat. Voor de rol die ouders kunnen spelen bij het voorkomen van een wij-zij-gevoel bestaat weinig aandacht. Terwijl ouders in hun dagelijkse contact met hun kinderen en door hun eigen gedrag allerlei boodschappen meegeven. Negatieve door kinderen te vertellen dat je als dubbeltje nooit een kwartje wordt. Of door kinderen te bevestigen in hun gevoel van achterstelling, mede op basis van eigen ervaringen. Deze kunnen ook positief worden gebruikt. Als ervaringsdeskundigen kunnen ouders voorbeelden meegeven over hoe ze positief met ervaringen van discriminatie en negatieve gevoelens kunnen omgaan en zo een gids zijn voor hun kinderen. In de Afro-Amerikaanse gemeenschap wordt deze benadering ‘racial socialization’ genoemd. Onderzoeken tonen aan dat het op een positieve manier aandacht besteden aan de betekenis van afkomst en identiteit door ouders effect heeft.
Weerbaarheid van kinderen vergroten
Nederland kent veel vormen van opvoedondersteuning die gericht zijn op het vergroten van de weerbaarheid van kinderen. Vaste elementen hierbij zijn het belang van zelfvertrouwen, probleemoplossend vermogen en omgaan met tegenslag. Specifieke aandacht voor de vraag wat het betekent om als minderheidsgroep je kind op te voeden ontbreekt echter. Terwijl het zeer waardevol zou zijn wanneer ouders elkaar en hun kinderen kunnen versterken in de mogelijkheden om constructief om te gaan met vooroordelen en discriminatie. Nieuwe aanpakken zijn niet nodig, wel meer aandacht voor (het gevoel van) achtergesteld zijn vanwege herkomst of religie.
Erkennen van het probleem
Dat vraagt om erkenning van het probleem, ook in eigen kring. Voor kinderen en ouders is het goed om te weten dat anderen hetzelfde meemaken en dat er verschillende mogelijkheden zijn om hiermee om te gaan. Naast polariserende en vermijdende reacties is het mogelijk om met argumenten en humor op discriminatie en vooroordelen te reageren. Het is nog beter wanneer ouders oproepen tot weerbaarheid en verbinden als oplossing en hun kind daarbij coachen. Hier hoort benadrukken van positieve identiteit bij: eigen cultuur, maar bijvoorbeeld ook de sport- of leercapaciteiten van een kind.
Bespreekbaar maken
Het gevoel van achtergesteld zijn, moet bespreekbaar zijn voor kinderen en hun ouders. Zelfs wanneer er alleen sprake is van vermeende discriminatie drukt het een stempel op de manier waarop jongeren naar de maatschappij kijken en hoe zij hun eigen plaats hierin vinden. Ouders kunnen kinderen helpen een plek te vinden in de Nederlandse samenleving. De ondersteuning van ouders bij het voorkomen van radicalisering zou niet alleen gericht moeten zijn op signalering. Onderlinge steun door ouders en versterken van hun vaardigheden om kinderen weerbaar te maken voor gevoelens van uitsluiting en discriminatie kunnen veel ellende voorkomen.
